Voordat je gaat studeren, repeteren of een concert geeft warmt een zanger (prof en amateur) zijn of haar stem op. Dat noemen we ‘inzingen’. Dat is net zo vanzelfsprekend als bij sport aan het begin van een training of wedstrijd. De spieren van de ademhaling en in en rond de larynx moeten warm en soepel gedraaid worden voordat ze aan het echte werk kunnen beginnen. Door goed in te zingen voorkom je stemproblemen.

1. Fysieke opwarming

Warming up of ‘inzingen’ begint met het losmaken van de nek, schouders en bekkengebied door ze soepel te bewegen.

• Ga goed staan met het volle gewicht op twee voeten.
• Rek je even lekker uit en pluk 6 appels uit de boom (ze hangen net buiten je bereik!)

Nek

• Kijk naar links- kijk naar rechts (iedere kant min. 2x)
• Linker oor naar linker schouder, rechter oor naar rechterschouder (iedere kant min. 2x)
• Kin op de borst- hoofd in de nek (iedere kant min. 2x)
• Draai met de neus eerste kleine dan steeds grotere cirkels in de lucht, op het grootste punt richting omdraaien en weer naar beginpunt terug.
  (NB schouders blijven laag en frontaal)

 Schouders

• Draai de schouders via je oren 3x naar voren en 3x naar achteren.
• Eindig met de schouderbladen als vleugels in je rug te hangen. Het borstbeen komt daarmee een beetje omhoog.

Bekkengebied
Zet je voeten iets breder dan heupbreedte. Stel je voor dat de vloer een stuk papier is en je bekken een potlood. Je gaat nu tussen je voeten 1-10 ‘schrijven’. Je bovenlichaam en hoofd blijven daarbij omhoog gericht en zo stil mogelijk: alle actie zit in je bekken. Doe het een keer langzaam en maak de cijfers groot. Zoek daarbij de uitersten van je bekkengebied op, daarna een versie klein en pittig.

Bouw nu je houding op: voeten heupbreedte ontspannen op de grond, bekken boven je voeten, schouders boven je bekken, oren boven je schouders.

2. Adem

Maak contact met je ademhalingsspieren en je bekkengebied:
– zeg een paar keer ‘hop – hop – hop’ en ‘ksssht- ksssht- ksssht’ en voel dat je buikspieren bij elk geluid kort naar binnen trekken en meteen daarna ontspannen/loslaten (dan adem je automatisch in).
– Dan maak je een lange /s/ of /f/ en voel je je horizontale buikspieren langzaam naar binnen gaan. Ook ervaar je een lichte druk in het buikgebied: de ademsteun.
– Zing nu op diezelfde ademstroom en ademdruk een lange /oe/.
Tip: neem een punt in de verte en richt de ademstroom daarop. Door de ademstroom richting te geven krijg je een legato lijn. 

3. Klank

Nu ga je verder met zingen. Begin met lax vox of liptril oefeningen. Met lax vox (‘bubbelen’) begin je met de slang tot maximaal 1,5 centimeter in het water en met kleine oefeningen vanuit het comfortabele midden van je stem. Ook met liptril masseer je zo al bubbelend eerst de randen van je stemplooien warm, ook wel dunne stembanden genoemd.

• Bubbel eerst één lange toon
• dan afwisselend secundes op en neer (kleine golfjes in toonhoogte)
• tertsen (iets grotere golfjes)
• kwint
• oktaaf

Belangrijk: houd de keel open en de tong ontspannen in de los hangende onderkaak. Blijf letten op een stromende adem met ademsteun. Zoals bij de /s/.

Na een paar minuten kan je meer de hoogte en laagte van de stem gaan opzoeken. Daarna kan je de lax vox slang wat dieper in het water doen (3 cm). Doe dezelfde oefeningen, en merk dat je nu meer ademsteun nodig hebt. Je bent nu de dikke stembanden, inclusief de m. vocalis aan het opwarmen.

Glijtonen (sirene) met laxvox, liptril of op klinkers op en neer in golven is ook lekker om te doen.

Volgende stap is klinkers: afwisselen met klinkers op 1 lange toon:

Eerst weer dunne stemplooien daarna dikke stemplooien. Blijf letten op een ontspannen aanzetstuk (alles boven de stemplooien, dus kaak en tong).

Secundewissel:

Wissel nu verschillende klinkers met medeklinkercombinaties af (jo-jo-jo, na-na-na, mie-mie -mie enz.)

Tertsen op en neer: 3 opeeen volgende tonen naar boven en naar beneden

Kwint oefening: 5 opeenvolgende tonen met aan het eind een sprong.

Dan oefeningen met gebroken tertsen en triolen (binnen de kwint of meteen het octaaf) op diverse klinker-medeklinker combinaties.

Gebroken tertsen: op een klinker of met medeklinker.

Triolen volgen nog.

Je sluit af met een driekank-oefening over het octaaf op verschillende klinkers, tot de minstens de hoogte en laagte die je voor je repertoire nodig hebt.

Als je dit 15-20 minuten hebt gedaan ben je ingezongen. Sommige zangers hebben meer, sommige minder tijd nodig om klaar te zijn voor de dag. Je kiest je eigen setje met oefeningen afhankelijk van de stemconditie op de dag.

Voor afwisseling en inspiratie is ‘Vocal Warmups’ van Heizmann een aanrader.

Cooling down

Een verkorte versie van het inzingen is aan te bevelen als ‘cooling down’ na een zwaar concert of repetitie. Zodat je de volgende dag ook weer fris kunt zingen.