Sinds een paar maanden is het een hot topic: de vaak schandalig lage tarieven waarvoor musici soms (moeten) werken. Steeds meer collega’s besluiten om niet meer gratis of voor een appel en een ei te komen opdraven voor lunchconcerten of andere gigs. Ze voelen zich gesteund op het Platform voor Freelance Musici op Facebook waar ervaringen worden uitgewisseld en wordt aangespoord: speel niet voor niks of weinig! We doen dit niet voor onze hobby, we beoefenen een vak!
Wij musici zijn een raar soort ondernemers: wij worden niet gedreven door geld verdienen en winst maken, maar door de diepe wens om mooie dingen te maken. En dat doen we zo graag dat we er best armoe voor willen lijden. Maar wat voor signaal geef je dan af aan de maatschappij, ons publiek, de politiek? Door voor niks of weinig te spelen degradeer je een opleiding van 4 tot 6 jaar tot stof en ons vak tot een hobby. Precies wat Halbe Zijlstra in 2010 over ons zei. Toen haalde hij 200 miljoen weg bij de kunsten en kon na 4 jaar trots naar de markt worden gewezen: kijk, er is geen geld nodig, de kunsten bloeien! Ja, er is nog steeds een enorm en zeer gevarieerd aanbod aan kunst in Nederland. Want de kunstenaars zijn blijven maken, alleen verdienen ze er nauwelijks mee en komen velen financieel onder de armoedegrens uit met hun ZZP praktijk. Iedere andere ondernemer zou er dan mee stoppen, maar wij gaan door.
Dit heeft zo kunnen ontstaan omdat kunstenaars/musici zich niet verenigen. Iedereen zit op zijn/haar eigen eilandje waardoor we tegen elkaar uitgespeeld kunnen worden (voor jou 10 anderen). Daarom hierbij een oproep aan al mijn collega’s: wordt lid van de Kunstenbond (de vakbond voor Kunstenaars) en meldt je aan bij het Platform voor Freelance Musici.
Beroepsverenigingen voor musici
Maar er is nog een manier van verenigen, en dat is lid worden van een beroepsvereniging. Ja, die bestaan voor musici! Ikzelf zit in het bestuur van de NVZ, de beroepsvereniging voor zangdocenten. De NVZ zet zich in voor de professionalisering (zie: ‘Professionalisering wat is dat?’) van het vak zanger/zangdocent: we organiseren nascholing, intervisiegroepen, geven een vakblad uit en hebben een register. Daarnaast zitten we aan tafel bij Kunsten 92, de lobbygroep voor de kunsten, en ondersteunen we de door hen ontwikkelde Fair Practice Code. Op onze website volgen we nu de tarieven die vroeger door de NTB (nu Kunstenbond) werden voorgesteld. Die zijn voor lesgeven veel te laag en zullen daarom de komende tijd stapsgewijs worden verhoogd tot €50,- per uur.
Binnenkort gaan de beroepsverenigingen voor musici (EPTA, ESTA, EGTA, BIM pro, en KVOK) en het Nederlands Fluitgenootschap en de Harpvereniging met elkaar om de tafel om een gezamenlijke tarievenrichtlijn op te stellen. Wordt dus lid en zorg daarmee dat de beroepsverenigingen namens zoveel mogelijk collega’s kunnen spreken. Maar gebruik het lidmaatschap ook voor je eigen professionalisering. Want daarmee groei je als professioneel musicus/muziekdocent en laat je zien dat muziek voor jou geen hobby is, maar een vak!
Door Willemijn van Gent