Stemhygïene
Preventie en eerste hulp bij stemproblemen
Een goede stemhygiëne wil zeggen dat je de factoren die slecht zijn voor je stem zo veel mogelijk vermijdt. Met deze tips houd je je stem gezond. Denk er aan als je het druk hebt of verkouden (bent geweest). Door je aan deze adviezen te houden zal je stem sneller herstellen en minder snel overbelast raken.
- Niet roken, vermijd ook stoffige en rokerige ruimten. Logopedisten kunnen je helpen met stoppen.
- Adem in rust door je neus in plaats van door de mond. De neus zuivert en verwarmt de ingeademde lucht waardoor de keel minder snel uitdroogt. Mocht je lange tijd achtereen niet door de neus kunnen ademen laat dit dan aan de huisarts en/of logopedist weten.
- Vermijd hard spreken en gillen: loop naar mensen toe als je wat wil zeggen. Gebruik versterking als je lange tijd voor grote groepen moet spreken. Spreek niet in rumoerige ruimten, zoals op feestjes. Gebruik dan gebaren en mimiek als je wat duidelijk wil maken aan anderen. Voor een gesprek zoek je rust op.
- Niet fluisteren. Fluisteren verhoogt de druk rond je stembanden en belast ze juist extra.
- Hydratatie: drink ongeveer twee liter water per dag. Drinken bevochtigt de slijmvliezen en zorgt voor de afvoer van slijm. Van alcohol blijken je stembanden juist uit te drogen.
Voor zangers:
Naast bovenstaande preventieve maatregelen doen zangers (profs en amateurs) ALTIJD een warming up van de stem voor een repetitie of een concert. Zie daarvoor de pagina ‘inzingen’.
Bij verkoudheid (verstopte neus, kortdurende heesheid (1 week), keelpijn, hoesten) is het goed om een paar keer per dag te stomen, de stembanden blijven zo vochtig en gezond.
- Vermijd schrapen en kuchen zoveel mogelijk. Iedere kuch is een aanslag op je stembanden: ze ‘klappen’ dan tegen elkaar. Drink in plaats hiervan een slokje water of probeer de kriebel weg te slikken.
- Slaap voldoende.
- Stemrust: neem in tijden dat je veel moet praten of herstelt van een verkoudheid gedurende de dag bewust een stempauze (een half uur (echt!) niks zeggen). Stel als reminder een alarm in op je telefoon.
Hees of schor?
Is de stem langer dan 3 weken hees of schor, dan is er meer aan de hand dan een virusje. Laat de stem dan onderzoeken bij een KNO arts van Stemplatform.nl. Hier vindt je ook stemlogopedisten en gespecialiseerde zangdocenten, de stemspecialisten uit heel Nederland en een heleboel informatie over de stem en stemproblemen.
Stemrevalidatie
Na een stemblessure (nodule/cystes/gesprongen bloedvaatje) moet de stem heel rustig weer opgebouwd worden. Dat doen we eigenlijk altijd met lax vox, zo masseer je je stemplooien voorzichtig. Het begint met het eerste deel van de warming up en breidt dan langzaam uit. Iedere dag maximaal 5x een setje van 10 minuten is het begin. Afhankelijk van de oorzaak van de stemblessure zal de stemtechniek en het agendabeheer van de zanger moeten worden aangepast om nieuwe problemen te voorkomen.
Lax vox
Voor inzingen en herstel van de stem na inspanning
Met dank aan Universal Voice Institute. Lax vox slangetjes zijn bij mij te koop.
https://www.facebook.com/voiceinstitute/videos/286583692243564/